Title of Product:

Sztuka Romańska w Polsce

Image of the product:

Name of Author(s): Informacja internetowa " Kultura. Wiara"

Name of Producer: Informacja internetowa z portalu " Kultura. Wiara"

Language/s of Product: Polski

Website of the product: www.kultura.wiara.pl/index.php?grupa=6&art=1156159122&dzi=1154960127

Target Group: grupa ogólna

Overall Evaluation: excellent

Availability of community:
Newsgroup

Description of contents:
Sztuka romańska: Droga do nieba

Na przełomie X i XI wieku Europa wypracowała własne, nowatorskie rozwiązania artystyczne. Przejawiały się one przede wszystkim w sztuce sakralnej. Jak pisał w 1003 roku Glauber, mnich z Cluny (Burgundia we Francji): "Było to tak, jakby cała ziemia zrzuciwszy z siebie jednym wstrząśnięciem stare łachmany, przyodziała się wszędzie w białą szatę kościołów". Nowy styl, nazwany później romańskim, powstał we Francji. Szybko rozprzestrzenił się na całą Europę. I choć teraz wydaje on nam się spójny i jednolity, to w rzeczywistości wykształcił ogromne bogactwo odmian i wariantów. Europa XI i XII wieku to czas tzw. rozdrobnienia feudalnego. Państwa zamieniły się w luźne federacje faktycznie niezależnych posiadłości poszczególnych feudałów, powiązanych ze sobą tylko zasadami wasalnych powinności. Dlatego sztuka romańska wygląda zupełnie inaczej nie tylko w poszczególnych państwach, ale nawet w różnych regionach.

Wysoka wieża nad skrzyżowaniem naw jest częstym rozwiązaniem w architekturze romańskiej. Kościół St. Sermin w Tuluzie (Francja), 1095-1135Jest jednak oczywiście coś, co tę sztukę łączy. Układ przestrzenny romańskiego kościoła zawsze cechuje swoista logika – prosta i czytelna. Polega ona na wyraźnym wyodrębnianiu poszczególnych części i elementów budowli, na jasnym określaniu ich funkcji, podkreślaniu hierarchii. Wyrazem owej logiki jest tzw. system wiązany: oparcie planu budowli na układzie kwadratów zestawianych kolejno czy też przyporządkowanych sobie w taki sposób, że każdemu dużemu kwadratowi nawy głównej odpowiadają dwa mniejsze, o połowę węższej, nawy bocznej. Cały plan opiera się w ten sposób na wspólnym kwadratowym module. W ten układ kwadratów włącza się także rozwiązanie części wschodniej kościoła, z nawą poprzeczną i chórem, oraz części zachodniej, której przywrócono funkcję partii wejściowej, nie blokowanej już, jak to bywało w czasach karolińskich, przez dodatkową nawę poprzeczną i apsydę. Dzięki temu kościół uzyskuje wyraźną oś. Główny akcent wysokościowy bryły stanowi natomiast skrzyżowanie nawy głównej z równej jej wysokością nawą poprzeczną. Nad skrzyżowaniem tym wyrasta zazwyczaj potężna, kwadratowa wieża, której podporządkowane są hierarchicznie pozostałe człony budowli.

Chór składał się z reguły z jednego lub nawet kilku kwadratowych przęseł, stanowiących przedłużenie nawy głównej. Przedłużane poza nawę poprzeczną były również towarzyszące nawie głównej nawy boczne.

Evaluation and Comments:

Evaluation Date: 03.01.2009

Name of teacher: Kamila Kucharska

Name of School: CKU

Country: Polska

Subjects Taught: sztuka piękna